We onderzoeken de mogelijkheden voor bestuurlijke boetes

In het proces van de perspectiefnota bespraken we de mogelijkheid van bestuurlijke boetes. Een bestuurlijke boete is een straf die de gemeente oplegt bij overtreding van een wettelijk voorschrift waarbij de overtreder een geldboete krijgt. Het biedt ons de mogelijkheid om, daar waar we dat echt nodig vinden, een overtreder een boete te geven.

Resultaat

We verkennen eerst de mogelijkheden om bestuurlijke boetes in te voeren

Het inzetten van de bestuurlijke boete is nieuw voor ons. Het biedt ons de mogelijkheid om, waar we dat nodig achten, het als middel te gebruiken om onze doelen te realiseren. Daarom verkennen we de eerste helft 2025 het juridisch kader waarbinnen de gemeente een boete kan opleggen. De verkenning moet uitwijzen of dit een toe te passen middel is. Daarbij nemen we de kosten van de inzet van medewerkers (dossiervorming met vastlegging overtreding) mee.

We blijven evenementen mogelijk maken

We spraken in de perspectiefnota af dat we leges gaan heffen voor evenementenvergunningen. Dit doen we met behulp van een regeling waarbij de hoogte van de leges afhankelijk is van de grootte en commerciële waarde van het evenement. Kleine evenementen op basis van artikel 25a van de APV, betalen geen leges, maar blijven wel meldingsplichtig.

Resultaat

We maken de evenementenleges meer kostendekkend

We maken de evenementenleges meer kostendekkend. Vanaf 2025 introduceren we leges op evenementen. In de paragraaf Lokale heffingen (2.2.1) komt dit onderwerp terug. We verwachten een legesopbrengst van € 60.000. De opbrengsten verwachten we bij de middelgrote tot grote evenementen. Kleine evenementen die enkel meldingsplichtig zijn, stellen we nog steeds vrij van leges.

We verhogen het krediet voor de aanpassing van brandweerkazernes

De VNOG wil dat we de brandweerkazernes Arbo-technisch aan de huidige eisen aanpassen. De vier kazernes in Bronckhorst zijn ons eigendom en we voeren de benodigde aanpassingen uit op verzoek van de VNOG.

Resultaat

We realiseren gezonde en veilige werkplekken voor de brandweerlieden

De vier kazernes in Bronckhorst maken we ‘arbo-proof’. De kosten blijken hoger uit te vallen. In het programmaplan 2023-2026 gaven we aan dat we dit voor € 300.000 uitvoeren. Forse prijsstijgingen en omvangrijkere aanpassingen dan de VNOG eerder voorzag, bijvoorbeeld het aanbrengen van gescheiden douches, mechanische afzuigingen in de remises en het aanbrengen van droogvoorzieningen voor brandweerpaken, zorgen voor € 330.000 aan extra kosten. De totale investering komt hiermee op € 630.000.

We wijzigen de uitvoering van het wegonderhoud, straatmeubilair en reconstructie van wijken

We volgen ons Programma Wegenonderhoud 2020-2025 voor het onderhouden van onze wegen. Maar de komende twee jaar voeren we tijdelijk minder onderhoud uit. In 2024 startten we met het leefbaarder, duurzamer en toekomstbestendiger maken van verouderde openbare ruimte in verschillende wijken. We zien dat de inrichting niet aansluit bij het huidige en toekomstige gebruik. We hebben meer tijd nodig voor de integrale aanpak en daarom stellen we de uitvoering vier jaar uit.

Resultaten

We onderhouden onze wegen, alleen tijdelijk op andere wijze

We voeren in 2025 en 2026 voor € 300.000 minder onderhoud uit aan de wegen. We bekijken voor iedere situatie welk onderhoud voorrang heeft. Belangrijke doorgangswegen vragen bijvoorbeeld meer onderhoud dan wegen die minder vaak gebruikt worden. Verkeersveiligheid staat voorop.

We vervangen straatmeubilair alleen waar nodig

Waar nodig vervangen we het straatmeubilair. De afgelopen jaren zetten we in op duurzame vervanging en daardoor is de kwaliteit van het aanwezige straatmeubilair over het algemeen goed. Door goede kwaliteit van het straatmeubilair kan vervanging over een langere periode plaatsvinden.

Het leefbaarder, duurzamer en toekomstbestendiger maken van de verouderde wijken vraagt meer tijd

In 2024 startten we met het leefbaarder, duurzamer en toekomstbestendiger maken van verouderde wijken. In verschillende wijken sluit de inrichting niet aan bij het huidige en toekomstige gebruik. Door de openbare ruimte opnieuw in te richten, geven we verouderde wijken een kwaliteitsimpuls. Daarbij betrekken we opgaven zoals klimaatadaptatie en energietransitie, waaronder het verduurzamen van woningen. Een integrale aanpak van verouderde wijken vergt meer tijd dan voorzien. We stellen de uitvoering daarom vier jaar uit. Mocht er de komende jaren aanleiding zijn om eerder een verouderde wijk op te knappen, omdat er ook andere werkzaamheden moeten plaatsvinden (werk met werk maken), dan vragen we daarvoor budget aan.

We voeren de infrastructurele aanpak Hummelo - Keppel - Drempt uit

Een brede werkgroep uit dit gebied ontwikkelde de aanpak Hummelo - Keppel - Drempt. Hoofddoel is het verbeteren van de verkeersveiligheid en de leefbaarheid in Laag-Keppel, specifiek rond de Hummeloseweg, de Dorpsstraat en in Drempt de Zomerweg.

Resultaat 

We voeren een proef uit op de Dorpsstraat en Hummeloseweg in Laag-Keppel

We voeren samen met de provincie Gelderland een proef uit met de aanleg van éénrichtingswegen op de Dorpsstraat en de Hummeloseweg. Dit doen we om de verkeersveiligheid in de Dorpsstraat in Laag-Keppel structureel te verbeteren. Deze proef duurt één jaar en start medio 2025. Op basis van de resultaten van deze proef wordt een definitief besluit genomen over de verkeerskundige inrichting van deze wegen. Tegelijk starten we met het proces om te komen tot een herinrichting van de Hummeloseweg passend bij de mogelijke nieuwe verkeersstructuur. De provincie doet hetzelfde voor de Dorpsstraat. 

We maken andere keuzes bij bermonderhoud

We voeren onderhoud uit aan onze bermen voor de verkeersveiligheid en de biodiversiteit. We wijzigen dit onderhoud op onderdelen. We stellen het verlagen van de bermen en het leggen van bermstenen 2 jaar uit en passen het maairegime van onze bermen aan. We beheren 80% van de bermen ecologisch. Met ingang van 2025 maaien en ruimen we in één werkgang.

Resultaten

We nemen verantwoorde keuzes over onze bermen

Afhankelijk van de ernst van de situatie verlagen we de wegbermen en daar waar de bermen structureel schade oplopen, leggen we bermstenen. Gelet op de huidige staat is het uitstellen verantwoord en is het risico op schade bij weggebruikers beperkt. Mocht regenwater door het uitstel van verlagen tot gevaarlijke situaties leiden, dan repareren we de situatie zelf.

We maaien de bermen en ruimen het maaisel meteen op

Sinds een aantal jaren ruimen we het maaisel vijf dagen na het maaien op. We gaan nu de bermen maaien en het maaisel direct afvoeren. We besparen hiermee kosten en we behalen het gewenste doel van verschraling (afname van meststoffen in de bodem) en het herstel van de diversiteit van planten. De verschraling van de bermen zetten we daardoor voort.

We stellen een mobiliteitsplan op

Ons huidige verkeersbeleid, het Gemeentelijk Verkeer en Vervoerplan (GVVP), stamt uit 2007 en evalueerden en vulden we in 2013 aan. Sinds die tijd veranderde er verkeerskundig en maatschappelijk veel. In 2024 voerden we een inventarisatie uit van ons bestaande beleid en hoe dat nog past in de huidige tijd. In 2025 stellen we nieuw beleid vast met een uitvoeringsagenda. 

Resultaten 

We stellen een mobiliteitsplan vast

Het mobiliteitsplan vervangt het GVVP en koppelen we aan ons omgevingsplan. Onderdelen van het plan zijn onder andere: 

• de wegennetvisie, rekening houdend met buurgemeenten en het provinciale wegennet;
• verkeersveiligheid;
• fietsbeleid; 
• bereikbaarheid. 

We stellen een meerjarige uitvoeringsagenda op

Niet overal zijn wegen optimaal verkeersveilig ingericht of goed toegerust voor een specifiek gebruik, zoals fietsers op een schoolroute. Daarom stellen we een meerjarige uitvoeringsagenda op. We maken keuzes voor wat we wanneer aanpakken. In de agenda besteden we ook aandacht aan educatie en voorlichting op het gebied van verkeersveiligheid en (duurzame) mobiliteit. 

We verkennen betaald parkeren in het stadje Bronkhorst

We onderzoeken de mogelijkheden om betaald parkeren in te voeren op de parkeerplaatsen in Bronkhorst. Het stadje trekt jaarlijks veel bezoekers. Recreanten uit de directe omgeving, toeristen die verblijven in de Achterhoek en toeristen die van verder komen. Het is niet ongebruikelijk dat bezoekers bij toeristische trekpleisters betalen voor het parkeren van de auto.

Resultaat

We onderzoeken de mogelijkheden voor betaald parkeren in Bronkhorst

Betaald parkeren is een gemeentelijke belasting. Het doel van deze maatregel is om extra middelen te genereren. We onderzoeken de mogelijkheden hiervan in de eerste helft van 2025.

We vergroten de leefbaarheid in onze kernen voor een vitaal Bronckhorst

Met het programma Vitale kernen richtten we ons op een kwaliteitsimpuls in vier grote kernen. We geven nu ruimte aan fysieke projecten en initiatieven in alle kernen en het buitengebied. Deze projecten of initiatieven dragen bij aan de toekomstbestendigheid van de gemeenschap. Ze sluiten integraal aan bij de verschillende opgaven die in de gebieden spelen. In een steeds veranderende samenleving gaan we voor versterking van vitaliteit. 

Resultaten

We realiseren een verkeersveiliger centrum in Zelhem

In 2024 startten we met het 1^e deelproject (werkvoorbereiding) van ‘De huiskamer van Zelhem’, de herinrichting van de Smidsstraat en Magnoliaweg. We verwachten dat de uitvoering eind 2025 gereed is. In dat jaar starten we ook met de voorbereidingen van de andere twee deelprojecten in Zelhem: de herinrichting van de Markt en het parkje achter de bibliotheek. Samen met bewoners en ondernemers maken we de plannen concreet. De realisatie van deze drie projecten levert een verkeersveiliger centrum op. Een centrum waar het aangenaam verblijven, winkelen en ondernemen is.

We realiseren een verkeersveiligere Dorpsstraat in Vorden

Voor de zomer van 2025 starten we met enkele aanpassingen van de weg om verkeersveiligheid - met name oversteekbaarheid - te verbeteren. In het najaar planten we nieuwe bomen en voegen we andere groenelementen toe. In aansluiting op de herinrichting van de Dorpsstraat in Vorden passen we de blauwe parkeerzone aan. We blijven de verkeerssituatie monitoren, zodat we de effecten hiervan zien.

We werken aan kansengelijkheid in het onderwijs

Binnen de Lokaal Educatieve Agenda (LEA) werken we in verschillende werkgroepen aan het thema kansengelijkheid in het onderwijs. We richten ons op de samenwerking tussen de verschillende samenwerkingspartners zoals de basisscholen, de voorschoolse voorzieningen (VSV), de GGD en de bibliotheek. De plannen voeren we in 2025 in. Dan wordt ook duidelijk welke uitgaven hiermee gemoeid zijn. Kijkend naar de perspectiefnota blijft het budget tot het einde van de looptijd LEA (2023-2026) gelijk. Bij de evaluatie in 2026 en bij het opstellen van een volgend LEA, kijken we naar het budget en de realisatie van de gestelde doelen. Er is voor nu geen verandering nodig in de plannen.

Resultaten

We realiseren een duurzame verbinding tussen onderwijs en zorg

We besteden in 2025 aandacht en tijd aan een duurzame verbinding tussen onderwijs en zorg. Deze verbinding zetten we komende jaren in als preventiemaatregel. De investering ligt bij het elkaar leren kennen en het maken van structurele samenwerkingsafspraken voor 2025. Er zijn verschillende initiatieven in ontwikkeling, gericht op normalisering en preventieve activiteiten. Door in te zetten op preventie hopen we voor de lange termijn dat hierdoor een minder groot beroep wordt gedaan op dure geïndiceerde jeugdhulp.

We voorkomen achterstanden en voldoen aan de uitgangspunten van het Rijk

We bieden Voorschoolse Educatie (VVE) aan aan peuters die extra hulp nodig hebben bij hun ontwikkeling. Vanuit het LEA is de projectgroep doorgaande leer- en ontwikkellijn om uitval te voorkomen actief om het bereik van het aantal kinderen dat naar een voorschoolse voorziening (VSV) gaat te verhogen. Hiervoor organiseren de VSV’s vanaf 2025 structureel twee inloopochtenden en ouderbijeenkomsten per jaar op de VVE-locaties. Deze activiteiten vinden plaats in nauwe samenwerking met onze partner Yunio Jeugdgezondheidszorg.

We realiseren een duurzame uitvoering van het nieuwkomersonderwijs

Het nieuwkomersonderwijs op Internationaal Schakelklas niveau (12- 18 jaar) krijgt in 2025 een structurele vorm. Het doel is om voldoende onderwijsplekken voor deze doelgroep te realiseren. Een aandachtspunt is het tekort aan geschoolde docenten die lesgeven aan anderstaligen en die ze begeleiden naar het gewenste Nederlandse taalniveau. Met het vastgestelde visie- en uitvoeringsdocument vindt in 2025 een regionale samenwerking plaats tussen de onderwijsregio's Doetinchem en Zutphen om eventuele knelpunten samen op te lossen.

Binnen de onderwijsregio Doetinchem vinden gesprekken plaats voor het opstarten van een taalschakelklas voor de kinderen in de basisschoolleeftijd. Dit wordt in het 1^e kwartaal van 2025 duidelijk, kijkend naar de instroom van basisschoolleerlingen voor deze taalschakelklas.

We investeren in onderwijslocaties

U als raad stemde in met drie nieuwe scholen, één in Halle en twee in Zelhem. Voor de Dorpsschool Halle werkten we een ruimtelijk en technisch Programma van Eisen uit. De kaders en uitgangspunten voor het gebouw en buitenruimte legden we vast. Wij deden een inpassingsstudie en maakten de keuze om te (ver)nieuwbouwen op de locatie Nijhof in Halle. De architect komt met een definitief ontwerp voor dit beeldbepalende gebouw. Ook voeren we onderzoeken uit die nodig zijn voor de omgevingsplanwijziging van horeca naar maatschappelijk. Naar verwachting starten we in 2025 met de (ver)nieuwbouw van de Dorpsschool in Halle.

Resultaat

We bouwen drie nieuwe basisscholen in het oostelijke deel van Bronckhorst

We starten in 2025 met de bouw van de Dorpsschool in Halle. In 2024 komt er duidelijkheid over de nieuwe locatie in Zelhem, waar we twee basisscholen (’t Loo en Meene) in één gebouw vestigen. Nadat Scholengroep GelderVeste dit nieuwe gebouw in gebruik neemt, kunnen we voor Scholengroep IJsselgraaf de vervangende huisvesting op de vrijgekomen onderwijslocatie (‘t Loo) realiseren. Ook gaan we dan aan de slag met de planning voor de nieuwbouw op huidige locatie van de Jan Ligthart school.

We investeren in duurzame sport- en culturele verenigingen en maatschappelijke organisaties

In het project 'Leefbaar en Sportief Bronckhorst' hebben we het over voorzieningen en binnen- en buitenlocaties waar ontmoeting, beweging, culturele activiteiten en sport plaatsvinden. We stelden in vijf gebieden een kerngroep samen. In 2024 bekeken we wat er leeft en speelt in Bronckhorst en rondden we de eerste fase van het opstellen van gebiedsplannen af. De periode 2025-2026 gebruiken we om te werken aan de uitwerking van de gebiedsplannen. Inwoners en verenigingen bepalen wat ze nodig vinden om op de lange termijn een aansluitend aanbod te houden. Op basis van de gebiedsplannen kunnen ze budget en ondersteuning aanvragen. Na de toekenning van de aanvragen houden we contact om een impuls te blijven geven aan sport en leefbaarheid in Bronckhorst.

Resultaten

Met verenigingen en inwoners creëren we toekomstbestendige en duurzame sport- en culturele verenigingen

Door het opzetten van gebiedsplannen krijgen we in beeld wat de mogelijkheden en beperkingen zijn in een gebied en bedenken we oplossingen die aansluiten bij de sport-en cultuurbehoeften van inwoners. Nog in 2024 stelt u als raad de gebiedsplannen vast die inwoners zelf maakten. In 2025 werken we verder aan de uitwerking van de gebiedsplannen. Voor 2026 en verder reserveren we budget in de programmabegroting.

We investeren slim in duurzame accommodaties

De Kamp (Hengelo) en 't Jebbink (Vorden) gaan we in 2025 en 2026 renoveren en verduurzamen. Door te investeren in het verduurzamen van de gemeentelijke locaties kunnen deze weer lange tijd vooruit. Daarmee borgen we de mogelijkheid tot binnensporten voor inwoners. Voor Zelhem werken we aan scenario’s voor nieuwbouw voor de binnensport, die passen bij de omvang van het gebruik en de behoefte van de inwoners en gebruikers.

We maken kunst en cultuur toegankelijk voor inwoners op basis van onze nieuwe visie

In de cultuurvisie nemen we de gewenste ontwikkelingen en doelen op voor kunst en cultuur in Bronckhorst. Bij de nieuwe cultuurvisie hoort een uitvoeringagenda.

Resultaat

We stellen een cultuurvisie en uitvoeringsagenda op

Na vaststelling van de cultuurvisie volgt de uitvoeringsagenda. In 2025 stellen we het beleid en een meerjarige uitvoeringsagenda op met de gewenste resultaten per jaar.

We werken aan toekomstbestendig erfgoed in een levend landschap 

Bronckhorst heeft een lange en rijke cultuurhistorie. Er zijn historische bouwwerken en er is landschappelijk erfgoed, zichtbaar in het landschap en in de woonkernen. Bijvoorbeeld de bewaard gebleven oude landschapsstructuren, rijksmonumenten, beschermde buitenplaatsen en gemeentelijke monumenten. Uit archeologische vondsten weten we dat ons gebied al in de oude steentijd, dus zeker meer dan 10.000 jaar, gebruikt en bewoond is. Binnen het omgevingsprogramma Landelijk gebied werken we aan toekomstbestendig erfgoed in een levend landschap. We richten ons op instandhouding en ontwikkeling van erfgoed, monumenten en cultuurhistorische waarden. Dat doen we door het verstrekken van subsidies en cofinanciering van restauratie, onderhoud en projecten. 

Resultaten

We houden gemeentelijke monumenten en maalvaardige molens in stand door eigenaren te ondersteunen

Ieder najaar vragen we cofinanciering aan bij de provincie Gelderland voor onze gemeentelijke monumentensubsidie. In het daaropvolgende voorjaar stellen we de gemeentelijke subsidieregeling open en behandelen we binnenkomende aanvragen. Elk jaar ondersteunen we daarmee 15 initiatieven met een plafondbedrag van € 5.000 per initiatief. Verspreid over een periode van 3 jaar geven we circa 10% van de gemeentelijke monumenten een subsidie. We houden toezicht op de uitvoering.

We behouden de kwaliteit van cultuurhistorie en erfgoed door initiatieven te ondersteunen        

Initiatiefnemers doen regelmatig een beroep op ons projectbudget voor cultuurhistorie en erfgoed. We ondersteunen daarbij door planvorming, proces en uitvoering te begeleiden en te bekostigen. 

We behouden de kwaliteit van cultuurhistorie en erfgoed door contact te onderhouden en samen te werken met de cultuurhistorie- en erfgoedsector

We werken samen met netwerken en organisaties voor cultuurhistorie en erfgoed, Commissie Ruimtelijke Kwaliteit, Planoverleg Cultuurhistorie, Regionaal Vakberaad Erfgoed, Bronckhorster Kroonjuwelen Beraad (BKB), Stichting Open Monumentendag Bronckhorst, Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE).

We ontwikkelen een visie op de combinatiefuncties

In de afgelopen jaren breidden we de inzet van de combinatiefunctionarissen uit op verschillende beleidsterreinen. Zij spelen een belangrijke preventieve rol. We hechten belang aan een visie op de combinatiefuncties.

Resultaat

We ontwikkelen een visie op onze combinatiefuncties

Met een visie bepalen we de koers voor de komende jaren om in te blijven spelen op de ontwikkelingen zoals het GALA.

We geven aanvullende subsidie aan de lokale omroep

Gemeenten hebben volgens de Mediawet een instandhoudingsplicht voor de lokale publieke omroep. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werkt aan een wijziging van de Mediawet, waarbij het Rijk de financiering overneemt. De inwerkingtreding van de wet kent uitstel waarbij de feitelijke start verwacht wordt per 2027.

Resultaat

We borgen het voortbestaan van de lokale omroep

Door het uitstel van de inwerkingtreding van de gewijzigde Mediawet, financieren we de lokale omroep nog zelf voor de jaren 2025 en 2026. Jaarlijks gaat het hier om een bedrag van € 45.100. Met deze financiering borgen we het voortbestaan van de lokale omroep in Bronckhorst.

We investeren in het omgevingsprogramma Landelijk Gebied

Het omgevingsprogramma Landelijk Gebied stelde u als de raad vast. We werken in de periode 2024-2027 aan drie programmalijnen: landschappelijke kwaliteit met toekomstbestendige landbouw, erfgoed en biodiversiteit. Voor 2025 en 2026 maken we elk jaar € 200.000 vrij om de doelen uit dit omgevingsprogramma te realiseren. Met een financiële bijdrage aan LEADER ondersteunen we initiatieven die bijdragen aan plattelandsontwikkeling. LEADER is een Europees subsidieprogramma voor plattelandsontwikkeling. We verwachten minder cofinanciering nodig te hebben, daarom verlagen we deze van € 75.000 naar € 40.000 per jaar.

Resultaten

We ondersteunen gebiedsprocessen

In onze gemeente lopen twee gebiedsprocessen: Landgoederenzone Baakse Beek in Vorden en ’t Klooster in Hengelo. Waterschap Rijn en IJssel respectievelijk de provincie Gelderland trekken dit. We leveren inzet en/of budget met als doel de voortgang, participatie, integraliteit en kwaliteit te bevorderen. 

Bij het gebiedsproces in ’t Klooster zijn we betrokken bij de uitwerking van het toekomstbeeld. We werken toe naar een samenwerkingsovereenkomst voor de uitwerking van een uitvoeringsprogramma en maatregelen op de middellange termijn.

Bij het gebiedsproces Landgoederenzone Baakse Beek Veengoot zijn we als lid van de begeleidingsgroep betrokken bij de uitvoeringsplannen op verschillende landgoederen in onze gemeente en nemen we deel aan het kwaliteitsteam.

We stellen actuele beleidsuitgangspunten op voor het behoud en de ontwikkeling van waardevolle landschapskenmerken

We kennen verschillende beleidsdocumenten voor landschap, groen, biodiversiteit, cultuurhistorie en erfgoed. Actualisaties zijn nodig voor het bepalen van onderdelen van het omgevingsplan. We brengen de belangrijke waardevolle landschapskenmerken in kaart om duidelijk te maken hoe we deze behouden en versterken. Het gaat bijvoorbeeld om oude houtwallen en bomenrijen, herkenbare kampen en essen en bestaande zandwegen. We werken een plan van aanpak uit en organiseren inventariserende bijeenkomsten met externe partijen.

We verbeteren de leefbaarheid op het platteland door initiatieven te ondersteunen

We dragen financieel bij aan de lokale actiegroep van LEADER in de Achterhoek. Zij bieden financiële ondersteuning aan initiatieven die de leefbaarheid op het platteland verbeteren. In de lokale ontwikkelingsstrategie 2023- 2027 zijn vier doelen benoemd waar de initiatieven aan bijdragen:

• Veerkrachtige en zelfvoorzienende dorpen.
• Een rijk coulisselandschap met veel biodiversiteit.
• Versterken toerisme & recreatie.
• Gezond voedsel uit eigen grond.

Met ingang van 2025 pasten we de hoogte van het beschikbare budget in de begroting aan aan de werkelijk gevraagde cofinanciering.

We werken aan toekomstbestendige landbouw in een levend landschap

We werken aan een toekomstbestendige landbouw door het bieden van ondersteuning en het faciliteren van agrarische (familie)bedrijven bij de verduurzaming en innovatie van de landbouw, het beëindigen van een bedrijf of functieverandering. Dat doen we door de inzet van accountmanagement en ruimtelijk beleid. We hebben drie aandachtspunten:

1. Aandacht voor de sociale en mentale aspecten bij veranderingen.
2. Inzetten op kennis en samenwerking (Ver. Agrarisch Landschap Achterhoek, Agrarisch innovatiecentrum De Marke, Innovatiecoöperatie, Biomassa, Vruchtbare Kringloop Oost, Wageningen University and Research etc.).
3. Stimuleren van multifunctionele landbouw.

Onze agrarische familiebedrijven zijn van groot belang voor de leefbaarheid, economie en beheer van ons fraaie landschap. We vinden het belangrijk dat we goed samenwerken en hen ondersteunen bij het vinden van een goed toekomstperspectief. Op verschillende manieren werken we met partijen in het buitengebied aan een vitaal platteland en een gezonde toekomst voor de agrarische sector. In het buitengebied verruimen we de mogelijkheden voor een duurzame ontwikkeling van bedrijven. We zetten daarbij in op een balans tussen de kwaliteit van het landschap, de leefbaarheid en ondernemerschap.

Resultaten

We hebben inzicht in de opgaven en ontwikkelingen in de sector zodat wij de boer beter kunnen ondersteunen

We hebben contact met agrariërs en vertegenwoordigers van verschillende agrarische deelsectoren. Dat doen we door keukentafel gesprekken met (jonge) boeren en ieder kwartaal een gesprek te hebben met verschillende partijen. Door deze gesprekken krijgen we inzicht in de opgaven en de ontwikkelingen die spelen in de sector. Deze uitkomsten gebruiken we om onze dienstverlening aan een toekomstgerichte sector in onze gemeente te verbeteren. 

We ondersteunen boeren voor een duurzame agrarische sector

We werken een nieuwe vorm uit voor het inzetten van agrarische erfcoaches. Afgelopen jaren voerden erfcoaches met ruim 140 boeren gesprekken over de situatie en ontwikkelingen op hun erf. Op deze manier ondersteunden we boeren bij het maken van toekomstgerichte keuzes. Het daaraan gekoppelde programma 'Werken Aan Toekomstgerichte Erven Achterhoek' (WATEA) beëindigden we per 30 juni 2024. We geven hieraan een vervolg zodat we de komende jaren inzicht blijven houden in de ontwikkelingen van de agrarische sector in Bronckhorst en inzicht te krijgen in de instrumenten die we daarbij kunnen inzetten.

We ontwikkelen toekomstbeelden voor het landelijk gebied en de agrarische sector

We werken het toekomstbeeld voor ’t Klooster verder uit. Dit doen we samen met grondeigenaren en gebiedspartijen. In 2025 werken we toe naar een samenwerkingsovereenkomst met de betrokken gebiedspartijen. We maken een gezamenlijke uitvoeringsstrategie en werken maatregelen uit voor de middellange termijn. De toekomst, samen met de landschapskwaliteit, van de agrarische sector in dit gebied is een belangrijk uitgangspunt. Een goed functionerend watersysteem bij een veranderend klimaat is daarbij een belangrijke voorwaarde. De werkwijze van het zogenaamde Markemodel - een aanpak waarbij boeren en partijen samen tot een integrale set kwaliteitsdoelen en bijbehorende beloningen komen voor een toekomstbestendige landbouw- is hiervoor een belangrijke inspiratiebron.

We zetten in op de verduurzaming van de landbouw door het versterken van het contact en de samenwerking met kennisinstellingen en samenwerkingsverbanden

We onderhouden contact met verschillende organisaties zoals de Vereniging Agrarisch Landschap Achterhoek (VALA), Agrarisch innovatiecentrum de Marke, Innovatiecoöperatie, Biomassa, Vruchtbare Kringloop Oost, Wageningen University and Research. Deze contacten zijn ontstaan vanuit diverse projecten, gebiedsprocessen en kennisbijeenkomsten. 

We werken aan het versterken van het landschap en de biodiversiteit 

Binnen het omgevingsprogramma Landelijk gebied werken we aan de versterking van de landschappelijke kwaliteit en het vergroten van de biodiversiteit in het landschap en de kernen. Dit willen we bereiken door:

• herstel, versterking en meer bio divers maken van het openbaar groen in de kernen en het landelijk gebied;
• behoud, beheren en uitbreiden van het netwerk van landschapselementen;
• versterking van cultuurhistorische waarden.

Resultaten

We werken uit hoe we de kwaliteit van het landschap en de biodiversiteit behouden

We werken uit op welke manier we het landschap en de biodiversiteit kunnen behouden door het versterken van toezicht en handhaving.

We verbeteren de kwaliteit van het landschap en biodiversiteit

Met cofinanciering van de provincie Gelderland werken we aan het aanleggen van landschapselementen en beplantingen op erven in het landelijk gebied, en aan biodiversiteitsprojecten in de kernen. Daarbij speelt een actieve betrokkenheid van inwoners, grondeigenaren, lokale groene werkgroepen en de agrarische natuurvereniging een belangrijke rol. We organiseren een biodiversiteitscarrousel waarmee we het netwerk van vrijwilligers versterken met kennisuitwisseling en inspiratie. 

We versterken het landschap en de biodiversiteit door grondeigenaren en werkgroepen te ondersteunen

Particuliere en agrarische grondeigenaren en werkgroepen doen regelmatig een beroep op ons landschapsbudget voor het uitvoeren en ondersteunen van landschapsprojecten. We ondersteunen door de planvorming, het proces, de aanlegkosten en de uitvoering te begeleiden en deels te bekostigen. Deelnemers aan deze projecten zorgen meestal zelf voor de beplanting. Ook zorgen zij zelf voor communicatie en bewustwording over landschap en biodiversiteit.

We versterken de biodiversiteit en beleving in de kernen

We vervangen verouderde beplanting door nieuwe beplanting in groenvakken in de kernen en de buurtschappen in de gemeente. De nieuwe beplanting heeft een diverse samenstelling wat de biodiversiteit en de beleving versterkt. Door rekening te houden met de groeiomstandigheden ter plekke is de beplanting beter aangepast op klimaatverandering. We betrekken hierbij de inwoners in de directe omgeving van de locaties waar de beplanting wordt vervangen. Via het subsidiecontract met de provincie Gelderland ondersteunen we inwoners in de kernen bij de vergroening van hun leefomgeving.

We maken keuzes in het groenonderhoud

We onderhouden de heestervakken en beplanting in de kernen. Voorjaar 2024 is het groenonderhoud voor twee jaar aanbesteed. Het beschikbare budget in de periode 2024 tot en met 2026 is door kostenstijgingen onvoldoende. We verwachten dat de overlast van de eikenprocessierups in Bronckhorst verder afneemt of stabiliseert. Daarom beperken we het aantal locaties voor bestrijding.

Resultaten

We voeren het groenonderhoud 2025 en 2026 ongewijzigd uit

De aanbesteding van het groenonderhoud liet zien dat hetzelfde groenonderhoud meer kost dan voorgaande jaren. In de 2^e tussenrapportage 2024 stelden we een budgetwijziging 2024 van € 186.000 voor. Ook in 2025 en 2026 krijgen we te maken met deze extra kosten.

We bestrijden de eikenprocessierups op kwetsbare plekken

De aantallen rupsen veroorzaken minder overlast. De intensieve bestrijding van de eikenprocessierups (EPR), de preventieve biologische bestrijding, het ophangen van mezennestkasten en het aangepaste maaibeleid, dragen daaraan bij. We verwachten dat de EPR-overlast in Bronckhorst verder afneemt of stabiliseert. We zetten de bestrijding voort op locaties met een verhoogd risico en op kwetsbare locaties.

Het budget voor de bestrijding van de EPR verminderen we daarom met een bedrag van € 35.000.

We maken keuzes voor riolering zonder de woonlasten van inwoners te laten stijgen

Met het sluitend maken van de begroting zien we ons genoodzaakt te kijken naar verschillende mogelijkheden, zo ook naar de woonlasten van de inwoners. Zoals beschreven in de perspectiefnota stellen we hierin een aantal keuzes voor die zorgen dat de rioolheffing kan dalen. Door de daling van de rioolheffing, kan de onroerendezaakbelasting (OZB) stijgen zonder dat de woonlasten van de inwoners toenemen. Met de stijging van de OZB biedt dit ons financiële ruimte die we breder kunnen inzetten dan voor riolering zonder dat de inwoner dit financieel merkt.

Resultaten

We gaan van 'sparen' (hersteld doteren) naar 'sparen wanneer het kan' (egaliserend doteren)

Sinds de vaststelling van het watertakenplan Olburgen 2023-2027 (WTPO) sparen we extra voor het meer afboeken van investeringen (hersteld doteren), zodat we minder hoeven te lenen voor de investeringen en daardoor de kapitaallasten lager houden. Hiermee voorkomen we een toekomstige sterkere stijging van de rioolheffing dan voorzien. We gaan nu over naar sparen wanneer het kan (egaliserend doteren). Dit leidt uiteindelijk tot hogere kapitaallasten en een mogelijke stijging van de rioolheffing in de toekomst. Door de aanpassing van doteren, verlagen we de rioolheffing met € 22,67.

We blijven ons inzetten voor het afkoppelen van riool

Ons doel is om 30% van alle verharding waar het regenwater van afstroomt naar het gemengde riool voor 2050 af te koppelen. Hierdoor krijgen we ruimte in het bestaande riool en voorkomen we een toename van waterschades aan woningen en bedrijven. Daarvoor is het nodig dat er ca. 2 ha per jaar wordt afgekoppeld. 50% van de verharding is particulier. Inwoners kunnen al jaren een subsidie aanvragen. Het subsidiebedrag verlagen we met € 100.000 per jaar wat leidt tot een verlaging van de rioolheffing met € 6. Wat het effect is op het afkoppelen van het particulier verhard oppervlak is nog onduidelijk.

We continueren onze inzet rond riolering

De hoge stijging van de energiekosten is van de baan. Dit maakt mogelijk dat we het budget voor de energielasten riolering verlagen met € 50.000 per jaar. Dit leidt tot een verlaging van de rioolheffing van € 3.

We blijven ons inzetten voor de leefbaarheid in de kernen

We spraken in de perspectiefnota af dat we het budget voor de gebiedsambtenaren en de Dorpsbelangenorganisaties (DBO’s), budget kernenbeleid, halveren. We constateerden dat we het beschikbare budget niet geheel benutten.

Resultaat

De leefbaarheid in de kernen blijft op peil

Een DBO is een groep inwoners die belangenloos tijd en energie steken in activiteiten en projecten voor een prettige woonomgeving. De DBO’s behartigen de belangen van de inwoners en overleggen regelmatig met ons als gemeente en geven ons advies. We vinden DBO’s belangrijk als verbinding tussen de kernen en de gemeente. Om die reden verstrekken we aan hen subsidie naast andere inkomsten die zij hebben. We blijven ons samen met hen inzetten voor de leefbaarheid in de kernen. We maken concreet hoe we met minder budget dit blijven waarmaken.

We werken volgens de Omgevingswet

De Omgevingswet verplicht overheden nieuwe kerninstrumenten te gebruiken voor het beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving. De kern van de wet is het werken vanuit een integrale kijk op ruimtelijke kwaliteit vanuit een ‘ja mits’ houding. Dit sluit aan bij onze dienstverleningsvisie.

Naast de omgevingsvisie en de omgevingsprogramma’s speelt het omgevingsplan een centrale rol. Het omgevingsplan verving de twee bestemmingsplannen.

Resultaten

We bouwen aan een casco voor het omgevingsplan

Het opstellen van het omgevingsplan is een omvangrijke operatie die enkele jaren gaat duren. De eerste stap is het casco, waarmee we bepalen hoe we het plan gaan opbouwen en vullen. We startten in 2024 met een eerste aanzet voor aanpassingen door de veegplannen. Daarnaast gaan we aan de slag met de opbouw en regels door een aan te wijzen kern.

We voeren de Omgevingswet zo goed als mogelijk uit

Op basis van ervaringen zetten we waar nodig aanvullende trainingen in om de Omgevingswet goed uit te voeren. Zo blijven we leren.

Doorontwikkeling omgevingsvisie

Daar waar nodig actualiseren we de omgevingsvisie. Dit doen we op basis van opgedane ervaringen uit de vier omgevingsprogramma’s.

Resultaat

We organiseren de integrale aanpak van gebiedsopgaven

We werken de omgevingsvisie uit voor de deelgebieden. Doel is om richting te geven aan ontwikkelingen en transities. We benoemen de kansen en mogelijkheden voor toekomstbestendige inrichting en gebruik van de ruimte. We betrekken hierbij andere opgaven zoals energietransitie, woningbouw, ontwikkeling van werklocaties en klimaatadaptatie. Participatie met inwoners en andere belanghebbenden maakt hier onderdeel van uit.

INDICATOREN EN RISICO'S

Lokale indicatoren

Thema huisvesting bibliotheek

Verplichte landelijk vastgestelde indicatoren

Risico's

De 15 belangrijkste risico's voor Bronckhorst staan in paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing (2.2.2).