Ontwikkeling financiële positie	2025	2026	2027	2028
Beeld voor Perspectiefnota 2025-2028	-2.708	-3.638	-6.146	-6.894
Realistisch begroten	1.960	1.856	1.800	1.800
Voorstellen politieke keuzes Perspectiefnota	2.772	3.528	2.446	2.446
Voorstellen extra geldvragen Perspectiefnota	-988	-794	-331	-331
Autonome ontwikkelingen	-489	-489	-489	-678
Sparen voor 2027 en 2028	-547	-464	547	464
Beeld voor besluit Perspectiefnota 2025-2028 (A)	0	0	-2.174	-3.194
Gevolgen amendementen (4 juli 2024)	-164	-164	-164	-164
Beeld na besluit Perspectiefnota 2025-2028	-164	-164	-2.338	-3.358
Vrije ruimte meicirculaire 2024	1.298	488	526	667
Beeld inclusief meicirculaire 2024 (B)	1.134	324	-1.812	-2.691
Uitgangspunten (autonome ontwikkelingen na perspectiefnota)	499	-203	191	655
Aanpassingen programmabegroting 2025 (C)	499	-203	191	655
Beeld Programmabegroting 2025-2028	1.634	121	-1.620	-2.036

+ = begrotingsoverschot; - = begrotingstekort

Bij (A) staat het financieel beeld dat we schetsten in de Perspectiefnota 2025-2028. Uw laatste actuele informatie van de financiële positie kreeg u in de Actieve informatievoorziening over de meicirculaire 2024 (september 2024). Het effect van die circulaire ziet u hierboven terug bij (B). U hebt ondertussen ook de Tussenraportage 2024 ontvangen waarover u in oktober besluit. De grote effecten daarvan voor 2025 en verder nemen we mee in deze programmabegroting. Bij de doorrekeningen van bestaande budgetten (indexeren, verbonden partijen, contracten en verloop in investeringslasten) gebruiken we vastgestelde uitgangspunten (bijlage 4.3).

In de begroting zitten vooral aanpassingen vanuit uitgangspunten (C)

Na de Perspectiefnota doen we een voorstel voor extra budget volgens de door u aangenomen motie over subsidie Sport en leefbaarheid. Nieuwe ontwikkelingen in 2024 melden we bij raadsvoorstellen. Mogelijke effecten daarvan nemen we mee in de 1^e begrotingswijziging 2025. Die wijziging bespreekt u in december 2024 (effecten septembercirculaire 2024, kleine aanpassingen Tussenrapportage 2024 en formatieverschuivingen).

We namen maatregelen voor een gezonde financiële toekomst

Met de extra middelen vanuit de meicirculaire 2024 kregen we meer begrotingsruimte, die we ook gebruiken om de loon- en prijsstijging te compenseren. We zien effecten vanuit de maatregel 'Realistisch begroten' (spoor 1 perspectiefnota) en de voorstellen uit dezelfde Perspectiefnota 2025-2028 (waaronder politieke keuzes) zijn realiseerbaar.

Sparen voor 'ravijnjaar' wijzigen we

Bij de berekening van de begrotingsruimte volgens de uitgangspunten vraagt het begrotingsjaar 2026 extra aandacht. U stelde als raad voor 2026 een strategie vast waarbij we in de eerdere jaren sparen om het 'ravijn' (gedeeltelijk) te dichten. Nu blijkt na de meicirculaire en de genomen maatregelen voor een sluitende begroting, waaronder realistisch begroten, dat er een minder groot ‘gat’ te dichten is. We zetten niet meer van het gespaarde bedrag in dan nodig is. Van de gespaarde bedrag voor gebruik in 2026 is niet € 2 miljoen nodig, maar € 1 miljoen en dan resteert nog een begrotingsruimte 2026 van € 121.000. De financiële problemen op langere termijn zijn niet opgelost, zorgen voor een sluitende meerjarenbegroting blijft een uitdaging. Van het begrotingsoverschot willen we 50% toevoegen aan de Investeringsagenda, het restant storten we in de Algemene reserve.