Wat is vandaag ons begrotingsbeeld
Ontwikkeling financiële positie | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
---|---|---|---|---|
Programmabegroting 2025-2028 (nov 2024) | 121 | -1.620 | -2.036 | -1.993 |
Amendement begroting 2025 (nov 2024) | -28 | -28 | -28 | -28 |
Eerste begrotingswijziging 2025-2028 (dec 2024) | 628 | 674 | 487 | 717 |
Decembercirculaire 2024 (jan 2025) | 210 | 204 | 295 | 386 |
Tussentijdse raadsbesluiten | 0 | -19 | -19 | -18 |
Raming voor hogere zorgkosten Wmo en jeugdzorg (Jaarstukken 2024) | -3.528 | -3.528 | -3.528 | -3.528 |
Inschatting effect Voorjaarsnota | 1.280 | 1.346 | -847 | -451 |
Effect begrotingswijziging 1e tussenrapportage | -915 | -1.203 | -1.851 | -1.399 |
Beeld voor Perspectiefnota 2026-2029 (zonder voorstellen) | -2.232 | -4.175 | -7.527 | -6.313 |
Besparingsvoorstellen (incl. realistisch begroten) | 1.853 | 2.048 | 2.053 | 2.095 |
Opbrengst OZB verhogen met 2% | 196 | 196 | 196 | 196 |
Extra geldvragen | -1.249 | -1.367 | -1.633 | -1.403 |
Autonome ontwikkelingen volgens perspectiefnota | -160 | -82 | 1.004 | 75 |
Aanvulling vanuit Algemene reserve voor begrotingstekort | 1.592 | 0 | 0 | 0 |
Beeld in Perspectiefnota 2026-2029 (raad juni) | 0 | -3.379 | -5.907 | -5.350 |
Gevolgen amendementen (26 juni 2025) | -374 | -374 | -356 | -356 |
Vrije ruimte Meicirculaire 2025 boven raming perspectiefnota | 646 | 525 | 1.205 | 938 |
Beeld na Meicirculaire 2025 (raad juli) | 272 | -3.228 | -5.058 | -4.768 |
Uitgangspunten (autonome ontwikkelingen na perspectiefnota) | 1.243 | 1.298 | 1.018 | 1.274 |
Geen verkoop van ondergrondse milieucontainers | -812 | |||
Aanpassingen programmabegroting 2026 | 431 | 1.298 | 1.018 | 1.274 |
Aanvulling vanuit Algemene reserve voor begrotingstekort lager | -704 | |||
Beeld Programmabegroting 2026-2029 | 0 | -1.930 | -4.040 | -3.494 |
+ = begrotingsoverschot; - = begrotingstekort
Om aan te sluiten bij informatie die we geven over de kostensoorten zoals personeel, sociale uitkeringen of afschrijvingen (verderop bij '3.7.1 We volgen welke kosten we maken'), beginnen we hier met het begrotingsbeeld dat de Programmabegroting 2025 voor de jaren 2026-2028 kende. Vanaf 'Beeld voor Perspectiefnota 2026-2029 (zonder voorstellen) volgt het beeld dat we ook tonen in de Inleiding (1.1).
We herhalen kort de beslispunten uit de Perspectiefnota 2026–2029. De voorstellen in die nota zorgden ervoor dat de begroting voor 2026 sluitend werd. In juli 2025 kreeg u via de actieve informatievoorziening over de Meicirculaire 2025 de laatste stand van zaken over onze financiële positie. Het effect van die circulaire ziet u hierboven bij 'Beeld inclusief Meicirculaire 2025'.
Na de Perspectiefnota pasten we de begroting aan op basis van autonome ontwikkelingen. Voor het doorrekenen van bestaande budgetten, zoals indexeringen, verbonden partijen, contracten en investeringslasten, gebruiken we vastgestelde uitgangspunten (bijlage 4.3). Zo nam uw raad tijdens de behandeling van de perspectiefnota een aantal amendementen aan (€ 374.000 N). Dankzij extra geld uit de Meicirculaire 2025 kregen we meer ruimte in de begroting (€ 646.000 V). De rest van de extra middelen vanuit het Rijk gebruiken we om loon- en prijsstijgingen te compenseren. In de volgende paragraaf leggen we uit welke aanpassingen de autonome ontwikkelingen van ons vragen. Daarnaast besloten we op 15 juli 2025 de ondergrondse milieucontainers in eigendom te houden. Daarover schreven we in het programmaplan bij deelprogramma 3A Duurzaamheid (2.1.3).
Voor een sluitend begrotingsjaar 2026 vragen we uw raad om een bijdrage uit de Algemene reserve van € 888.256 in plaats van € 1,6 mln zoals gedacht in de Perspectiefnota.
U hebt inmiddels ook de 2e Tussenrapportage 2025 ontvangen. U als raad neemt hierover een besluit in dezelfde raadsvergadering. De gevolgen voor 2026 en verder verwerken we in deze programmabegroting via de 1e begrotingswijziging 2026.
We nemen maatregelen voor een gezonde financiële toekomst
We streven altijd naar een programmabegroting die meerjarig sluitend is. Door de stijgende kosten en de lagere Algemene uitkering lukt ons dat niet zonder keuzes in ambitie te maken. We vinden dat de keuzes door een volgend bestuur, na de verkiezingen, hoort te gebeuren. Daarvoor hebben we een plan van aanpak, waarvan we de resultaten meenemen in de Programmabegroting 2027.
We doen alleen aanpassingen door uitgangspunten te volgen
In onderstaand overzicht staan de wijzigingen in budgetten na de Perspectiefnota 2025-2028 en de Meicirculaire 2025:
Autonome aanpassingen 2026-2029 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
---|---|---|---|---|
Indexering prijzen (uitgaven en inkomsten) | -939 | -921 | -938 | -948 |
Indexering salarissen | -489 | -489 | -489 | -489 |
Totaal effect actualisatie indexatie | -1.428 | -1.410 | -1.427 | -1.437 |
Compensatie vanuit Algemene uitkering voor indexatie | 2.630 | 2.656 | 2.516 | 2.548 |
Wijzigingen investeringsplan na Perspectiefnota | 385 | 326 | 176 | 235 |
Wijzigingen bijdragen samenwerkingsverbanden | -237 | -245 | -246 | -288 |
Perspectiefnota: Exacte doorrekening voorstellen | 4 | 32 | -6 | 209 |
Technisch: Raadsbesluiten na Perspectiefnota | -19 | -33 | -32 | -32 |
Technisch: Vervallen stelposten | -91 | -28 | 37 | 38 |
Totaal technische aanpassingen | -111 | -61 | 4 | 6 |
Totaal | 1.243 | 1.298 | 1.018 | 1.274 |
+ = minder uitgaven; - = meer uitgaven
Indexering en loonstijging passen binnen de compensatie van het Rijk
Het Rijk vergoedt de kosten voor indexering en loonstijgingen via de Meicirculaire 2025. Bij het vaststellen van de vrije begrotingsruimte reserveren we altijd dit bedrag (€ 2,6 mln) voor deze compensatie. Het bedrag dat we niet reserveren (€ 646.000) hebben we al genoemd in de actieve informatievoorziening van juli 2025. De totale indexering kost uiteindelijk € 1,2 mln minder dan eerder gedacht (namelijk € 1,4 mln).
We betalen de lasten van de Investeringsagenda uit de reserves
We werkten de voorstellen voor de Investeringsagenda uit. De meeste kredietbedragen hebben een duidelijke bestemming. Volgens voorstel in de perspectiefnota boeken we € 13,2 mln uit de Algemene reserve over naar de bestemmingsreserve Kapitaallasten Investeringsagenda (zie ook paragraaf Financiering). Vanaf 2026 rekenen we niet meer op dekking uit de jaarlijkse begrotingsruimte voor de Investeringsagenda.
In deze programmabegroting ziet u dat de kosten voor (vervangings)investeringen dalen. Veel investeringen starten later dan gepland. Daardoor schuiven de lasten door naar latere jaren. Daarnaast vallen de lasten voor de Investeringsagenda weg. We actualiseerden de kapitaallasten op basis van de Jaarstukken 2024.
Verbonden partijen vragen ook andere bijdragen
Onze verbonden partijen vragen meer geld om loon- en prijsstijgingen te betalen. Zo heeft de VNOG € 110.000 extra nodig. De Omgevingsdienst vraagt € 132.000 extra.
De besparingsmaatregelen uit de Perspectiefnota vragen aanpassingen
We passen sommige voorstellen uit de Perspectiefnota aan. De effecten wijken af van de verwachte besparing. Soms gaat het om andere bedragen (zoals bij verkiezingen), eenmalige opbrengsten (zoals de verkoop van de Op Morgen-mobiel), of tijdelijke regelingen (zoals de afkoppelsubsidies).
We hebben de bijdrage van € 1,6 mln uit de Algemene reserve in 2026 niet nodig, we vragen € 888.000 voor het begrotingstekort in 2026. We hebben dat bedrag niet nodig voor 2026. Dat komt doordat we minder geld nodig hebben uit de Algemene uitkering voor de compensatie van loon- en prijsstijgingen. Ook gaf de Meicirculaire extra begrotingsruimte (zie vorige paragraaf). Zo presenteren we in deze programmabegroting een goed beeld van de jaarlijkse begrotingsruimte voor 2026–2029.
We hebben twee technische aanpassingen meegenomen in de begroting
- We hebben de raadsbesluiten verwerkt over de herinrichting van de Burgemeester Smidsstraat in Steenderen en de aanpassing van de raadszaal. Dit kost € 19.000 extra.
- Bij het opstellen van de programmabegroting ontdekten we foutieve boekingen en ingevulde stelposten. We corrigeren deze fouten nu in de raming.
We verplaatsen de informatie over de investeringen en reserves
Vanaf dit jaar verplaatsen we de informatie over investeringen en reserves bij 'Wat mag het kosten' uit het programmaplan (2.1) en wat over deze onderwerpen tot vorig jaar in deze paragraaf stond naar aparte hoofdstukken in de financiële begroting (hoofdstuk 3.5 en 3.6). Zo sluiten we aan bij de manier waarop de accountant deze informatie in de jaarstukken wil zien.
We beschrijven de vervangingsinvesteringen en geplande projecten in detail bij Investeringsplan (3.5). Het gebruik van reserves en voorzieningen staat verderop in hoofdstuk Gebruik van reserves en voorzieningen(3.6).
We hebben de risico's goed in beeld
De financiële situatie van Bronckhorst is gezond. Elk jaar bekijken we of maatregelen nodig zijn om risico’s te beperken. We blijven aandacht houden voor risicomanagement. In paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing (2.2.2) leest u hier meer over.