In de toelichting op kostensoorten vergelijken we de ramingen 2026 met de ramingen die we in de programmabegroting 2025-2028 (vastgesteld op 7 november 2024) voor de jaarschijf 2026 opnamen.

Algemene uitkering

De Algemene uitkering is gebaseerd op de Meicirculaire 2025. Over de ontwikkeling van de Algemene uitkering leest u meer in het overzicht algemene dekkingsmiddelen (3.1.2) en de financiële positie (3.2.1).

Overige inkomensoverdrachten

We laten hier de rijksvergoedingen zien en de eigen bijdragen. De vergoedingen zijn bedoeld voor de uitvoering van de inkomensregelingen, de uitvoering van de energietransitie en de regeling Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). De vergoedingen voor duurzaamheidsmaatregelen, dorpsenergieprocessen, grootschalige opwek en warmtetransitie verklaren de toename op de bijdragen Rijk en overige overheidsinstanties. De verwachte eigen bijdragen dalen door het uitstel van het abonnementstarief.

Belastingen

De opbrengsten van de verschillende belastingen, met uitzondering van de reclamebelasting, indexeerden we voor prijsstijging. De ondernemersfondsen willen de reclamebelasting niet indexeren. De opbrengst is voor de begroting gebaseerd op de opbrengst van 2024. De toeristenbelasting is nu in overeenstemming met de verwachte opbrengst op basis van het aantal overnachtingen per jaar. De rioolheffing hebben we hier bij de belastingen opgenomen omdat het geen variabele tariefdelen bevat. Een deel van de verhogingen op de onroerende zaakbelasting is gecompenseerd met een verlaging op de rioolheffing. Over de ontwikkeling van de belastingen leest u meer in de paragraaf Lokale heffingen (2.2.1).

Huren en pachten, leges en overige opbrengsten

Voor de diensten voor afval willen we dat de tarieven kostendekkend zijn en de andere diensten berekenen we de prijsstijging door. De legestarieven voor de omgevingsvergunningen hebben we extra verhoogd. Hiertegenover hebben we de aframing verwerkt door minder aanvragen van bedrijven en agrariërs vanwege netcongestie en stikstof (2e tussenrapportage 2025). Het niet doorgaan van de overdracht van de boven- en ondergrondse afvalcontainers verklaart de daling van de overige opbrengsten.

Dividend, winstuitkering

We krijgen van twee bedrijven dividend. Meer informatie leest u in de paragraaf Verbonden partijen (2.2.6).

Verkoop grond en overige duurzame goederen

De opbrengst grondverkopen hebben betrekking op onze grondexploitaties. Meer informatie leest u in de paragraaf Grondbeleid (2.2.7).

Personeelskosten

De vergoedingen aan raadsleden en buitengewone ambtenaren burgerlijke stand staan onder de kostenpost vergoedingen. Het begrip personeelskosten is van toepassing voor het college, de griffie en het overige ambtelijk personeel. We houden rekening met een cao-loonstijging van 3,8%. Meer informatie over personeel leest u in de paragraaf Bedrijfsvoering (2.2.5).

Afschrijvingen

De afschrijvingen volgen uit gerealiseerde investeringen. Op de investeringen schrijven we af op basis van de verwachte gebruiksduur. Het investeringsplan hebben we opgenomen onder 3.5. Investeringen vanuit de Investeringsagenda zijn nader toegelicht in 3.2.3.

Inkomensoverdrachten

Bij de afgifte van rijbewijzen en reisdocumenten heffen we leges waarvan een deel bestemd is voor het Rijk. De afdracht aan het rijk staat hieronder. De uitkeringen in geld (Participatiewet) stijgen o.a. door de instroom van bijstandsgerechtigde statushouders. Voor de uitkeringen in natura zijn de hogere kosten verwerkt. Voor een toelichting verwijzen we naar de Perspectiefnota 2026. De subsidies voor duurzaamheidsmaatregelen, dorpsenergieprocessen, grootschalige opwek en warmtetransitie verklaren de toename op de overige subsidies (zie ook de stijging van de bijdragen van het rijk onder de inkomensoverdrachten). Naast inkomensoverdrachten aan individuen geven we ook bijdragen aan overheidsinstellingen, die financieel van ons afhankelijk zijn, zoals de verbonden partijen.

Kosten derden

Dotaties voorzieningen

Om de kosten van onderhoud van gemeentelijke gebouwen en sporthallen gelijkmatig in de exploitatie op te nemen, gebruiken we onderhoudsvoorzieningen. In de tariefstelling voor rioolheffing houden we rekening met toekomstige vervangingsinvesteringen. De dotatie (het 'spaarbedrag') voegen we toe aan de betreffende voorziening om vanuit de voorziening vervolgens de kosten van de vervangingsinvesteringen te dekken.

Rente

Voor de leningen die we nu hebben lopen als 'opgenomen leningen', betalen we gemiddeld 4,5% rente. Over het verloop van de leningen leest u meer in de balans (paragraaf 3.3.2).

Toevoegingen en onttrekkingen reserves

Een specificatie van de toevoegingen en onttrekkingen geven we in 3.6 Gebruik van reserves.